Lobelia tupa (Asteraceae)
Lobelia tupa
Lobelia tupa is inheems in de gematigde regio’s van centraal en zuidelijk Chili, waar het gedijt in vochtige, zonnige habitats zoals hellingen, open graslanden en bosranden. De plant is goed aangepast aan het Chileense klimaat, met milde, vochtige winters en droge zomers. De soorten komen ook voor in delen van Argentinië, voornamelijk in de Andes.
In zijn natuurlijke omgeving groeit Lobelia tupa op goed doorlatende, vruchtbare grond, vaak in de nabijheid van beekjes of andere waterbronnen.
Traditioneel Gebruik door Inheemse Volkeren
Voor de Mapuche-indianen van Zuid-Chili heeft Lobelia tupa een symbolische en medicinale waarde. Deze inheemse gemeenschap ziet de plant als heilig en gebruikt het traditioneel vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen. Het sap van de bladeren en stengels werd door de Mapuche gebruikt voor verschillende doeleinden, waaronder als verdovend middel tijdens rituele ceremonies of als pijnstiller bij verwondingen. Ondanks de potentie van deze traditionele toepassingen moet men voorzichtig zijn met het gebruik van de plant, aangezien het giftige alkaloïden bevat.
Introductie in Europa
De plant werd in de 18e eeuw naar Europa gebracht, waar het aanvankelijk populair werd als sierplant in botanische tuinen vanwege de opvallende bloemen en unieke uitstraling. In Engeland werd de plant al snel bekend als een exotische aanwinst voor borders en architectonische beplanting. In Nederland heeft de plant een zekere populariteit gewonnen onder tuiniers die de plant willen proberen in koudere klimaten. Hoewel Lobelia tupa van oorsprong uit een milder klimaat komt, kan het in gematigde Europese tuinen overleven, vooral wanneer het beschermd wordt met een mulchlaag tijdens de winter.
Het blijft echter een gok of de plant zonder bescherming de winter overleeft, aangezien de winters in Nederland variabel zijn. In jaren met dikke sneeuw kan de sneeuw als een natuurlijke isolatielaag fungeren, maar het risico van vorstschade blijft aanwezig. Maar de plant is goed verkrijgbaar in Nederland en je koopt hem al voor 10 euro en je kan er jarenlang plezier van hebben. Mocht hij toch een keer doodgaan, dan zet je er gewoon weer een nieuwe in.
Verzorging:
De plant houdt van diepe, rijke vochtige grond met een goede drainage.
Vermeerderen:
De plant is makkelijk te vermeerderen door delen.
Winterhard:
Planten in de volle grond hebben bescherming nodig van bijvoorbeeld een dikke laag blad of stro.
Deze plant kan misschien zonder winterbescherming buiten overleven, maar het blijft een gok.
Verkrijgbaarheid:
Oa. Bij tuingoedfoltz
Update
Op 09 augustus 2020 heb ik twee Lobelia tupa plantjes in de tuin staan. Eentje in geplant in 2019 en de andere in het jaar 2020. Eentje is niet meer opgekomen, maar de andere staat nog steeds in de tuin anno 2024
Meer informatie:
Terug naar de Zuid-Amerikaanse planten pagina
