Maytenus boaria, ook wel bekend als de “Chili-boom” of “Boorboem,” is een winterharde boom die van oorsprong voorkomt in Zuid-Amerika, met name in Chili en Argentinië. Deze sierlijke boom, behorend tot de Celastraceae-familie, wordt steeds populairder in gematigde klimaten dankzij zijn veerkracht, aantrekkelijke blad en unieke eigenschappen. In dit artikel bespreken we de kenmerken, het gebruik in landschapsarchitectuur, en de ecologische waarde van Maytenus boaria.
De Maytenus boaria is een groenblijvende boom die vaak een hoogte bereikt van 10 tot 20 meter, met een karakteristieke treurvorm door zijn hangende takken. Deze takken zijn bedekt met glanzend, donkergroen blad, dat het hele jaar door aantrekkelijk blijft.
De boom produceert kleine, onopvallende bloemen die een subtiele geur verspreiden, gevolgd door vruchten die aantrekkelijk zijn voor vogels. De schors is glad en grijsachtig, wat bijdraagt aan het visuele contrast van de boom in een tuin- of parklandschap.
Een van de opmerkelijke eigenschappen van Maytenus boaria is zijn aanpassingsvermogen aan verschillende bodems en klimaten. Hoewel de boom oorspronkelijk uit een warm klimaat komt, kan hij temperaturen tot -10°C verdragen, waardoor hij een populaire keuze is voor tuinen in gematigde regio’s. De boom verdraagt ook droogte redelijk goed, waardoor hij geschikt is voor gebruik in streken met weinig neerslag.
Maytenus boaria heeft een belangrijke ecologische functie in zijn natuurlijke habitat. De vruchten van de boom trekken vogels aan, die een cruciale rol spelen bij de verspreiding van zaden en het bevorderen van de biodiversiteit in tuinen en natuurlijke landschappen. In Chili worden de bladeren soms gegeten door vee, vandaar de naam “boaria,” wat refereert aan de waarde voor het vee.
Daarnaast speelt Maytenus boaria een rol in de traditionele geneeskunde. Verschillende delen van de boom, zoals de schors en de bladeren, worden gebruikt in de volksgeneeskunde vanwege hun ontstekingsremmende en antimicrobiële eigenschappen. Dit maakt de boom niet alleen aantrekkelijk vanuit een decoratief oogpunt, maar ook als potentiële bron van medicinale toepassingen.
In landschapsarchitectuur wordt Maytenus boaria vaak gebruikt vanwege zijn sierlijke, treurvormige groei en het feit dat hij het hele jaar door groen blijft. De boom wordt vaak geplant in parken, grote tuinen en langs lanen, waar hij een elegante en natuurlijke uitstraling geeft aan de omgeving. Hij is ook geschikt als solitaire boom in een open veld of als onderdeel van een haag of windscherm.
Vanwege zijn diepe wortelsysteem kan de boom ook op hellingen worden geplant om erosie te voorkomen. Dit maakt Maytenus boaria niet alleen een esthetische, maar ook een functionele toevoeging aan het landschap.
Maytenus boaria vereist relatief weinig onderhoud zodra hij is gevestigd. Hij gedijt goed in goed doorlatende grond en heeft weinig water nodig nadat hij volledig geworteld is. Het is aan te raden om de boom tijdens het eerste groeijaar regelmatig water te geven, vooral in drogere periodes, om een gezond wortelstelsel te ontwikkelen. Snoeien is zelden nodig, maar kan worden gedaan om de vorm te behouden of om beschadigde of dode takken te verwijderen.
Hoewel de boom over het algemeen weinig last heeft van ziekten of plagen, kunnen bladluizen of schimmelziekten in zeldzame gevallen problemen veroorzaken. Regelmatige inspectie en, indien nodig, behandeling met milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen kunnen helpen om deze problemen te voorkomen.
Onze Maytenus boari in Schoonebeek
Onze plant heb ik gekocht bij Esveld in het voorjaar van 2012 en staat in de volle grond sinds het voorjaar van 2013. Maytenus moet goed winterhard zijn en de Maytenus uit Argentinië is beter winterhard dan de Maytenus uit Chili.
Opgewassen tegen slechte drainage, heeft weinig water nodig als de plant eenmaal gesetteld is.
Houdt van een standplaats op de volle zon.
Kan vermeerderd worden door middel van stek.
Helaas heb ik geen informatie hoe Maytenus boari vermeerderd kan worden door middel van zaad.
H. Kolster heeft 15 jaar lang een Maytenus boaria in zijn tuin gehad met een stamdoorsnede van 20 cm, helaas is de boom bij hem in de tuin tot aan de grond afgestorven (maar wel weer in het voorjaar uitgelopen vanuit de grond).
In arboretum Trompenburg Rotterdam is deze boom tot nu aan toe winterhard en al zes meter hoog. Ik vermoed dat Maytenus nagenoeg winterhard zal zijn in ons klimaat. Onze plant heb ik geplant in het voorjaar van 2013 en de plant staat er in 2020 nog steeds, dus onze ervaring is goed te noemen.
Waarschuwing, de plant maakt in het buitenland worteluitlopers, ik weet niet of de plant dat bij ons ook doet.
Zuid-Amerikaanse planten pagina