Peumus boldus, algemeen bekend als de boldoboom, is een groenblijvende boom afkomstig uit Zuid-Amerika, specifiek uit de mediterrane bossen van Chili en is de enige uit het geslacht Peumus. Hij groeit vooral in de centrale regio’s van Chili, maar komt ook voor in aangrenzende delen van Argentinië en Peru. Het natuurlijke verspreidingsgebied van de boom varieert van 33°S tot 40°S. Peumus boldus groeit meestal op hoogtes tussen de 200 en 1500 meter boven zeeniveau. In deze gebieden varieert de temperatuur doorgaans tussen de 10 en 20°C, met warme zomers en milde, regenachtige winters. Deze klimatologische omstandigheden zijn gunstig voor de groei van de boom, die een gematigd en vochtig klimaat prefereert.
Peumus boldus kan een hoogte van 6 tot 8 meter bereiken, hoewel hij in gunstige omstandigheden tot wel 15 meter kan groeien. De boom heeft een dichte, ronde kroon met aromatische, leerachtige bladeren die donkergroen zijn aan de bovenkant en lichter aan de onderkant. De bladeren hebben een sterke, karakteristieke geur die doet denken aan kamfer of kaneel, wat te danken is aan de essentiële oliën in het blad. In het voorjaar bloeit de boom met kleine, geelgroene bloemen die in clusters verschijnen. Na de bloei vormen zich bessen, die klein, rond en donkerpaars van kleur zijn. De bessen zijn eetbaar, hoewel ze zelden geconsumeerd worden door mensen.
Peumus boldus staat vooral bekend om zijn medicinale toepassingen, met name in de vorm van boldothee. De bladeren van de boldoboom worden gedroogd en gebruikt om een kruidenthee te bereiden die wereldwijd bekend is om zijn geneeskrachtige werking. Boldothee wordt traditioneel gebruikt voor de behandeling van spijsverteringsproblemen, vooral bij lever- en galblaasaandoeningen. De actieve componenten in boldothee zijn onder andere alkaloïden zoals boldine, die krachtige antioxidante en ontstekingsremmende eigenschappen hebben. In Zuid-Amerika maken ze vaak thee van de blaadjes, het schijnt dat je deze thee maar twee weken mag drinken ivm het ascaridole gehalte in het blad.
Van gedroogde bladeren maken ze thee
Boldine helpt de galproductie te stimuleren, wat de spijsvertering ondersteunt en de lever helpt bij het afvoeren van gifstoffen. Daarnaast wordt boldothee ook gebruikt als mild laxeermiddel, om maagklachten te verlichten en om symptomen van indigestie te verzachten. Door de ontstekingsremmende eigenschappen wordt het soms toegepast bij reumatische klachten en andere vormen van ontstekingen.
Onze Peumus boldes in Schoonebeek
Hoewel Peumus boldus in het wild groeit in Zuid-Amerika, kan de boom ook elders gekweekt worden in gebieden met vergelijkbare klimatologische omstandigheden. De boom gedijt goed in goed doorlatende, zanderige of leemachtige bodems die voldoende vocht vasthouden. Hij is bestand tegen droogte, maar heeft regelmatig water nodig tijdens droge periodes. De boom heeft een zonnige standplaats nodig om goed te gedijen, en in koudere klimaten moet hij beschermd worden tegen vorst.
De boldoboom is relatief resistent tegen ziekten en plagen, wat hem een onderhoudsarme plant maakt. Hij wordt niet vaak in grote commerciële plantages gekweekt, maar de bladeren worden op kleinere schaal verzameld voor gebruik in thee en andere medicinale producten. De boom kan in tuinen worden gekweekt als sierboom vanwege zijn aantrekkelijke bladeren en aromatische eigenschappen, mits de omgeving geschikt is.
Peumus boldus wordt meestal vermeerderd door zaden of stekken. Het kiemen van de zaden kan enkele maanden duren, omdat de zaden een harde schil hebben.
Waarschijnlijk winterhard tot -10C, maar als je de plant in de winter beschermd met vliesdoek dan kan de plant vast veel meer vorst aan. Het probleem is vaak met groenblijvende planten dat het blad in een koude winter uitdroogt.
Helaas kunnen wij deze plant moeilijk heelhuids door de winter krijgen.
Update 14-11-2017:
In de winter van 2016/2017 is deze plant bijna tot de grond afgestorven, maar heeft zich wel weer goed hersteld in het voorjaar. Ik heb de plant nu verplaatst naar een plekje voor de muur van onze loods op het zuiden. Ik hoop dat de plant zo veel beter af hard voor de winter en beter beschut staat.
2018
Ik heb de plant maar uit de tuin gehad, omdat hij elke keer heel veel schade heeft na de winter.
Meer informatie:
gernot-katzers-spice-pages,
Tropical plant database